٣٧ يَاْتُوكَ بِكُلِّ سَحَّارٍ عَليمٍ

(37) ye’tuke bi külli sehharin alim
Sana getirsinler bütün alim olan sihirbazlar

1.	ye’tû-ke bi	: sana getirsinler
2.	kulli	: bütün, hepsi
3.	sehhârin	: sihir yapanlar, sihirbazlar
4.	alîmin	: alîm, bilgin, bilen

AÇIKLAMA
Firavun Hz. Musa’nın mucizesini ortaya koymasını kabul ettikten sonra Hz. Musa bu mucizeyi göstermiştir:

“Bunun üzerine Musa asasını yere bırakıverdi. Bir de ne görsünler: Apaçık bir ejderha!” Yani Musa asasını elinden attı. Asâ hiçbir karışıklık, göz boyama veya hayal olmaksızın görülebilecek şekilde gayet açık bir ejderha haline döndü.

Rivayet edilmiştir ki: Hz. Musa’nın asası ejderhaya dönüşünce gökyüzünde bir mil kadar yükselmiş, sonra Firavun’a yönelerek yere inmeye başlamış ve ejderha:

– Ya Musa! Bana dilediğin şeyi emret, demiş. Firavun ise:

– Ya Musa! Seni peygamber olarak gönderenin adına senden onu benden uzaklaştırmanı istiyorum demişti. Bunun üzerine asâ eski haline dönmüştü.

Burada “apaçık bir ejderha” (Şuara, 26/32), bir başka ayette “koşan bir yılan” (Tâ-Hâ, 20/20), bir üçüncü ayette “sanki bir cin gibi” (Kasas, 22/31) denilmesinin sebebi şudur: Yılan cins ismidir, sonra bu yılan büyüklüğü sebebiyle ejderha haline gelmiştir. Hafifliği ve sür’ati sebebiyle de cinlere benzetilmiştir.

Hz. Musa (a.s.) bu mucizeyi ortaya koyunca Firavun Ona:

– Bundan başka bir mucize var mı? diye sordu. Hz. Musa (a.s.):

– Evet, dedi. İkinci mucize bundan sonraki ayetle anlatılmıştır:

“Elini (cebinden) çıkardı. Bir de ne görsünler: Bakanlar için bembeyaz bir el!” Yani Musa elini cebine sokup çıkarttı. Bir de ne görsünler. Eli, onu görenler, temaşa edenler için pırıl pırıl parlayan, nurlu güneş gibi ışını olan, nerdeyse gözleri kamaştıran ve ufku kaplayan nurlu, bembeyaz bir el! bu sebeble yalanlamaya ve inatçılığa yöneldi. Üç noktayı zikretti:

1- “Firavun çevresindeki ileri gelenlere şöyle dedi: Gerçekten bu, çok bilgili bir sihirbazdır.” Yani çevresinde bulunan reislere ve kavminin şereflilerine: “Bu zat sihirbazlıkta çok mahirdir.” dedi. Bu sözüyle onun fiilini mucize olarak değil sihirbazlık olarak tavsif etmek istemişti. Sonra onları kışkırttı ve Musa’ya muhalefet etmeye ve O’nu inkâr etmeye teşvik etti.

2, 3- “O büyüsüyle sizi yurdunuzdan çıkarmak istiyor. Ne buyuruyorsunuz? dedi.”

O sizi vatanınızdan uzaklaştırmak istiyor, büyüsüyle sizin aranıza düşmanlık sokmak, sizin birliğinizi dağıtmak, kendi adamlarını ve yardımcılarını çoğaltmak, devletinize karşı üstün gelmek ve kendisiyle birlikte İsrailoğulları’nı alıp götürmek istiyor. Bu sebeple bu konuda bana söyleyin, ne yapayım? Ben sizin görüşünüze uyacağım ve sizin sözünüze boyun eğeceğim. Bu ifade Firavun’un kavminin, Hz. Musa’yı kovalamak için ve O’na üstünlük sağlamak için söz birliği etmelerini sağlayan, kavminin heyecanlarını ve gayretlerini kamçılayan bir üslûptur. Firavun kavmi tek cevap üzerinde görüş birliğine vardılar.

“O’nu ve kardeşini alıkoy. Şehirlere de toplanmaları için haberciler gönder. Ne kadar çok bilgili sihirbaz varsa sana getirsinler, dediler.”

Firavun’un danışmanları aralarında müşavere ettikten sonra şöyle dediler:

– Musa’nın durumunu, O’nunla ve kardeşiyle münazara etmeyi ertele. Onları cezalandırmakta acele etme; ülkenin her tarafına haberciler gönder, sihirbazları bir araya toplasınlar. Sihirde mahir ve uzman olan herkesi getirsinler. Bunlar Musa’nın ortaya koyduğu şeyin benzeriyle Ona karşı koysunlar. Böylece sen galip gelirsin, zafer senin olur.

Bu insanların bir meydanda toplanmaları, Allah’ın ayetlerinin, hüccetlerinin ve burhanlarının insanlar üzerinde açıkça gündüz gibi ortaya konulması için Allah’ın Hz. Musa ve kardeşi için hazırladığı bir durumdu.

Rivayete göre Firavun Hz. Musa’yı öldürmek istemiş, ama O’na ulaşamamıştı. Firavun’un adamları kendisine:

– Bunu yapma. Çünkü sen onu öldürürsen insanların gönlüne onun hakkında bir şüphe koymuş olursun. Sadece sihirbazların kendisine karşı koymaları için toplanmaları vaktine kadar O’nun ve kardeşinin durumunu ertele ki onun lehine senin aleyhine bir delil olmasın, dediler. Daha sonra Firavun’un adamları, sihirbazlar çoğaldığı zaman Musa’ya üstün gelecekleri ve O’nun durumunu ortaya çıkaracakları zannıyla sihirbazlara toplayarak haberciler göndermesini tavsiye ettiler.

Dikkat edilirse Firavun’un kavmi onun: “Gerçekten bu, çok bilgili bir sihirbazdır. ” sözlerine karşı “Ne kadar çok bilgili sihirbaz varsa sana getirsinler.” ifadesiyle karşılık verdiler. Firavun’un kalbini hoş tutmak için ve endişesini teskin etmek için mübalağa sigasıyla ve kuşatıcı kelime ile karşılık verdiler.